زعفران چاشنی و رنگ دهنده با ارزشی می باشد که بو و عطر بی نظیری دارد و برای درمان برخی از بیماری ها مفید است . این گیاه در جنوب غربی آسیا، جنوب اسپانیا و جنوب اروپا می روید اما کشورمان نیز در تولید زعفران بسیار سرآمد است . در این بخش از نمناک درباره گیاه زعفران ، ارزش غذایی و خواص آن بیشتر بخوانید.
زعفران ، گیاهی چند ساله است که دارای پیازی با غلاف قهوه ای رنگ است . این گیاه ساقه و شش گلبرگ بنفش رنگ و ۳ رشته کلاله قرمز رنگ می باشد. از کلاله نارنجی رنگ ، گل این گیاه برای مصرف استفاده می شود. کلاله زعفران چربی، املاح معدنی و موسیلاژ فراوان دارد. این گیاه توسط غده زیر زمینی بنه ( کورم ) تکثیرمی شود.
طعم زعفران به سبب هیتروزید تلخ پیکروکروسین می باشد . وجود ماده ای به نام کروسین در زعفران علت رنگین بودن آن است. وجود اسانس بی رنگ تروپن دار و یک ترکیب اکسیژن دار و همراه با سینئول به نام سافرانال به زعفران عطر و رنگ بخشیده است .
ارزش غذایی زعفران
زعفران آرام بخش، اشتها آوراست که موجب جلوگیری از بیماریهای قلبی و سرطان و درمان برخی از بیماری ها مانند بیماری آسم، بیماریهای پوستی، بیماری های چشم، عفونت ادراری، یرقان، پیش انداختن قاعدگی، رفع نفخ شکم ، درمان معده درد و درمان کم خونی می شود . این ماده غذایی معروف به طلای سرخ موجب کاهش چربی و کلسترول خون و فشار خون می شود و حافظه را تقویت می کند.
کاشت زعفران و ارزش آن
کاشت زعفران باید در ماه های مرداد تا مهر انجام شود و در آب و هوای معتدل با توجه و دقت خاصی صورت گیرد. این گیاه گرمسیری در نقاطی که تابستان های گرم و خشک و آفتابی و پاییز و زمستان نسبتا ملایم دارد، رشد خوبی دارد اما ممکن است در همه شرایط اینگونه نباشد همانگونه که در همدان که دارای آب و هوای سرد است، زراعت و کاشت زعفران نتیجه بخش است.دوره بیداری و فعالیت زعفران در ماه های آبان تا اردیبهشت است و درتابستان پیاز زعفران فعالیت نداردو برگ هایش زرد و خشک می شود و پیاز به خواب می رود پس برای کشت زعفران زمین های گرم و خشک مناسب نیستند.
انواع خواص زعفران:
تسکین دردهای شکمی
از دیرباز تاکنون به دلیل خواص زعفران برای زنان، دم کرده ی زعفران برای دردهای متوسط تا شدید شکمی و قسمت فوقانی شکم موثر است. از دم کرده این گیاه برای منظم کردن عادت ماهیانه و کاهش خونریزی در این دوران استفاده میشد. همچنین یکی دیگر از خواص زعفران برای زنان کاهش دردهای قاعدگی و منظمکردن عادت ماهیانه است.از دیگر خواص زعفران برای زنان و مردان، تسکین دردهای شکمی مربوط به غشای روده بزرگ است.
زعفران عامل پیشگیری از کاهش دید در سالخوردگی
بر اساس تحقیقات مرکز دانشگاهی ایتالیا زعفران در تنظیم کارکرد سلولهای بینایی موثر است و سلولهای بینایی را در مقابل آسیب ها محافظت می کند و از پیشرفت بیماریهای چشم جلوگیری می کند و موجب احیای سلول های آسیب دیده چشم می شود. زعفران در درمان اختلالات لکه زرد شبکیه که در سنین سالخوردگی ایجاد می شود موثر است. مصرف زعفران در رژیم غذایی از پیشرفت بیماری های ژنتیک چشم جلوگیری می کند و به همین علت مصرف متعادل آن به سالخوردگان و افراد مبتلا به بیماری های چشم توصیه می شود.
زعفران گیاه ضد افسردگی
مصرف زعفران در پیشگیری از بروز افسردگی موثر است. بر اساس تحقیقات امروزی نیز نتیجه گرفته شده است که زعفران دارای خواص ضد افسردگی است و این در حالی است که بر اساس تب سنتی به زعفران خواص فرح بخشی و خنده آوری نیز نسبت داده اند. بر طبق نتایج این تحقیقات استفاده از زعفران در غذا و نوشیدن حداقل یک فنجان چای زعفران برای تمدد اعصاب توصیه می شود. زعفران افزایش دهنده تمرکز حواس است و در پیشگیری از آلزایمر و پارکیسون موثر می باشد زعفران در درمان دردهای عصبی و کم خوابی موثر می باشد.
سلامت قلب با چای زعفران:
بر طبق مطالعات انجام شده، گزارش شده است که چای زعفران از تجمع کلسترول در رگ ها جلوگیری می کند و به این ترتیب از بیماری های قلبی جلوگیری می کند.
کاهندگی فشار خون
در سالهای اخیر، زندگی پراسترس و کم تحرک شهری، به همراه عادات بد غذایی، موجب شده تا تعداد مبتلایان به بیماری فشارخون روز به روز بیشتر شود. اما ازآنجاییکه یکی از خواص زعفران برای زنان و همچنین مردان، کاهش فشار خون است، با اضافهکردن مقداری از این گیاه خوشرنگ به غذاها میتوانید تا حدی جلوی افزایش فشارخون خود و افراد خانواده را بگیرید.
زعفران و خواص آن بر سلامتی بدن
ویتامین ث یا همان اسید اسکوربیک، برای سلامت انسان فوقالعاده حیاتی و مهم است، و باعث تحریک سیستم دفاعی و ایمنی بدن انسان برای تولید گلبولهای سفید میگردد که خط مقدم دفاعی بدن در برابر بیماریها و عوامل میکروبی و ویروسی و همچنین برای تولید کلاژن، ضروری می باشد، کلاژن هم برای تولید سلولی در بدن جهت ترمیم زخم و جراحت، رشد عضله، ترمیم رگ های خونی و تولید بافت، ضروری است.
خواص ضد سرطانی زعفران
زعفران خواص ضد سرطانی دارا می باشد و به عنوان یک داروی ضد تومور و جمع کننده رادیکال های آزاد عمل می کند. بر اساس تحقیقات پزشکی ثابت شده است که مواد آنتی اکسیدان موجود در زعفران خواص ضد سرطانی دارا می باشند. بر اساس نتایج این بررسی بنظر می رسد که استفاده از زعفران، از بروز توالی های ژنی سرطان زا جلوگیری می کند و در ترمیم مولکول های دی ان ای آسیب دیده تاثیر بسزایی دارد.